۱۳۹۵ فروردین ۶, جمعه

قلبی برای نوشتن یا بهار دل‌بر رسید بالاخره!

بالاخره فراغتی دست داد تا به این‌جا سر بزنم. آخر سال و ماراتن دیوانه‌وار کارهای عقب‌مانده و ددلاین‌ها و تمام بند و بساط‌ش آمد و با سرعت سرسام‌آورش از روی ما رد شد و خدا را شکر همگی زنده و سالم و سرحالیم. روزهای آخر اسفند روزهای محبوب منند. در نوشته‌ای دیگر شرح می‌دهم چرا. حالا نوبت نود و پنج شوخ ِ شنگ ِ شیرین ِ شهرآشوب ماست.
نود و پنج را نیامده دوست داشتم و حالا همین چند روزه رفاقتی به هم زده‌ایم که مپرس. اتفاقات هیجان‌انگیزی برای هردومان در راه است. میم کلی کلاس و شاگرد و کنسرت دارد و من یک تاتر عروسکی برای جشنواره‌ی شهریور و دو کار احتمالن برای مونولیو. طبق معمول هم کلی سفر از پیش برنامه‌ریزی نشده و یکی دوتا هم با برنامه‌ریزی.
لحظه‌ی سال تحویل وقتی فال می‌گرفتیم برای مامان‌باباها و طاهر و امیرعلی وخانواده‌ی خواهرش هرکدام یکی گرفت با شاهد و به خودمان که رسید گفت ما با هم یکی و پیشانی‌م را بوسید.
هزارجمله می‌شد بگوید. هزار عاشقانه. اما هیچ‌کدام به پای این نمی‌رسید. همین است که اسیر می‌کند آدم را در عشق‌ش. بلد است آدم را به ساده‌ترین روش‌ها جلد کند. جلد و آرام. جلد و باقرار...
نخوابیده بودیم. بعد که آمدیم بالا تنبور را برداشت و کوک کرد. با جلوشاهی سحری مرا برد به عرش و با خواب بعدش هم پایین نیامدیم.
نود و پنج نیامده دل‌بری می‌کرد و حالا هم که شش غروب از آمدن‌ش گذشته هنوز می‌تازد و یکه‌سوار این سال‌های غریب گذشته‌ست.

امید که برای همه تا همیشه چنین باد و چنان مباد...

۱۳۹۴ بهمن ۲۹, پنجشنبه

بیست و نه و نیم دقیق یا بی‌تو همه هیچ حاصل من

یک ساعت و نیم پیش به وقت تهران یعنی پنج و سی دقیقه‌ی عصر بیست و نهم بهمن هزار و سیصد نود وچهار خورشیدی من دقیقن بیست و نه سال و نیمه شدم. به معنای واقعی کلمه، دقیقن!
داشتم به تمام آدم‌هایی که بودند از همان آغاز و هنوزم هستند و امیدوارم که تا پایان هم بمانند، و تمام آدم‌هایی بودند و رفتند، که آمدند و رفتند و آمدند و نرفتند و ماندند و تمام آن‌ها که مدیون‌شان هستم و تمام آن‌ها که به من درس‌های بزرگ ِ بزرگ شدن دادند فکر می‌کردم و بابت یکی‌یکی‌شان شکرگزارم.
دیشب که داشتم به تاریخ امروز و این ساعت فکر می‌کردم دیدم چه بزرگ شده‌ام. یاد حرف کسی افتادم که همین چند روز پیش می‌گفت «من فکر می‌کردم بزرگ شده‌م ولی نشده‌م. دوباره همان اشتباه‌ها و همان دردها و دردسرها» -نقل به مضمون- و من در جواب گفته بودم که رشد مفهومی بیرونی نیست و همین‌طور انتزاعی. رشد یک اتفاق است که می‌تواند ریشه در رویدادهای بیرونی داشته باشد اما تمامن معلول آن نیست. رشد تغییر جهتی نیمه‌آگاهانه و درونی در اثر بن‌بست دنیای بیرون یا فشارهای بیش از تاب تحمل آدمی‌ست.
دقیق‌تر که شدم دیدم تمام اتفاقات این دو-سه سال اخیر به این تغییر نیمه‌آگاهانه‌م جهت داده‌اند و حالا من در نقطه‌ای بسیار فراتر از آن‌چه این مدت بوده‌م ایستاده‌م. سپاس‌گزاری هم که بالاتر گفته‌م از همین‌جا شروع شد.
من ِ سه سال پیش الان و در شرایط حالا بسیار درهم شکسته و نابود بود و من ِ حالا به جای ویرانی خراب‌آباد دیگران‌ها را هم سامان می‌دهد. سامان هم از دست‌ش برنیاید یاد گرفته که بپذیرد و به پذیرش دیگران‌شان هم کمک کند. تمام این کلمات حاوی تیغ تیز دولبه‌ی خودستایی را می‌نویسم که بگویم در من شدن ِ من، آدم‌های خوب و بد و نیک و پلید زیادی دست داشته‌اند. خوب‌ها یادم داده‌ند که بهتر باشم و بد‌ها نشان‌م دادند که چگونه نباشم. یاد گرفتم که پلیدها خودشان به خاطر دم‌خور بودن مدام‌شان با خود و نتیجه‌ی کارهاشان چه ترحم‌برانگیزند و بیشتر از هرچیز نیاز به محبت دارند. یاد گرفتم که بخشیدن و عبور دو مفهوم جدا هستند که توامان‌شان بهشت است و بی‌هم تنها زجری بی‌معنی را به دنبال می‌کشند.
یاد گرفتم که بابت همه‌چیز و به معنای کلمه همه‌چیز سپاس‌گزار باشم. بابت تمام آن لحظه‌های درد و سردرگمی و تاریکی، تمام آن‌ها که تو را به سمت سیاهی پایان سوق می‌دهند و بابت تمام آن دست‌ها و آغوش‌ها و دل‌هایی که نور می‌شوند در همین ظلمات و به سمت‌م می‌آمدند تا تنها نمانم در آن گرداب‌های ترس‌آور، بابت تمام آن راه‌های کج‌شده‌ای که روندگان‌شان عقب‌سرشان را نگاهی هم نینداختند. بابت تمام آن سرد شدن‌های ناگهانی مدعیان عشق‌های آتشین، بابت تمام آن‌ها که نه با حرف، که با عمل اکسیر دل‌شان را نشانم دادند. بابت تمام آن‌ها که در این سال‌ها دست از مهر و پای‌مردی در راه‌ش برنداشتند و پایاب بی‌پایان‌شان در برابر تمام تلخی‌ها و سختی‌های من و روزگارم تاب آورد و همه را روسفید و روزهای صعب را روسیاه کرد.
من، من بیست و نه سال و نیمه حاصل تمام این‌ها و یک چیز بزرگ‌ترم خانواده‌ای که در آن زبانی جز عشق نبوده و نیست و باشد که مباد هرگز غیر از این.
من، من بیست و نه سال و نیمه این‌ها را می‌نویسم که ثبت شود سرخ‌پوست کوچک دست از نبرد و مبارزه برنداشت و با تمام کوچکی و خامی آموخت که زندگی چه موهبت سترگی‌ست و پاس‌داشت آن سپاس بی‌پایانی‌ست که در هر نفس‌ش همراه‌ش است. باید همراه‌ش باشد و مباد هرگز غیر از این...


این نوشته برای آیداست، خواهرم. برای بهارست، مادرم. برای طاهر و امیرعلی‌ست، برادرانم. 
برای احسان و پرستو و عطی و محمد و نریمان و رسا ست. برای نیلوفر و آروین و فرانک و داود و سیمین و علی‌رضاست، برای محسن و سهراب و مهساست که کلمه‌ی دوست را معنا کرده‌اند.
برای حمید و بتسی و جوان و گیلا و صنم و فرشید و سیناست. برای محمدجواد و اکرم و حسین و بتول است. برای عباس و اعظم و اکرم، برای لوی و پتریشا و جینی و چارلز است. خانواده‌م.
برای سی‌سل مردبزرگ قبیله‌م که یادم داد روح وجان ما آدم‌ها از ورای تاریخ و زمان و مکان به‌هم پیوسته‌اند و این پیوند ناگسستنی‌ست...
و بالاتر از تمام این‌ها، برای رویاست و برای جواد... تمام زندگی‌م... و برای تو...

من با تمام شما زیستن را که نه... زندگی را آموخته‌م!

۱۳۹۴ بهمن ۲۵, یکشنبه

پاک‌سازی مجازی

جو عید همه‌مان را گرفته و حالا که مل‌گراد اول را فروخته‌م و مل‌گراد دوم هم نیمه‌جان است و سامان هم که قرار بود برای کلاس پنج این‌جا باشد و حالا پنج و نیم است و هنوز نرسیده و درترافیک تونل حکیم مانده، فرصت می‌کنم به شیوه‌ی عهد بوق لپ‌تاپ را خاموش کنم از کاناپه‌ی نشیمن که جای فیلم‌بینی‌هاست بیاورم‌ش پشت میز سالن که محل کلاس شاگردهاست و منتظر شوم تا دوباره برق برود توی جان‌ش و بالا بیاید. باتری‌ش به طور ناگهانی ما را تنها گذاشت و حالا فقط با برق مستقیم کار می‌کند. و حساب کنید این چه شکنجه‌ای‌ست برای منی که لپ‌تاپ را جز در فرودگاه‌ها خاموش نمی‌کنم. هرچند از سن شش ساله‌اش پیداست که تا همین جا و با یکی دوبار سقوط از ارتفاع پنجاه سانتی و یک متری خوب دوام آورده بود این ساخته‌ی آقای جابز.
هربار که بالا می‌آید اپن ات ستارت‌ها هم باز می‌شوند. یادداشت‌هام هم جز همین‌هاست. گاهی رندم یکی را باز می‌کنم که هم بخوانم‌ش و یادی از زمان نگارش یادداشت در سرم زنده شود و هم اضافی‌ها و انجام‌شده‌ها را پاک کنم. این بار در یک برگه یادداشت صورتی دیدم نوشته‌م: درد ها و سوگ ها سوخت حرکت هایمان هستند گویا ... بستگی دارد این سوخت را چگونه مصرف کنی. می توانی بریزی بر سرت و خودت را آتش بزنی. می توانی بریزی در باکت و بروی تا ته دنیا ...
-قطعن از یک وب‌لاگ است. احتمال زیاد بشین‌پاشو ولی یا یادم نمانده منبع را بنویسم و یا با خنگ‌بازی در فرآیند کپی پیست حذف شده. علی‌ای‌الحال اگر می‌دانید این جملات از کی‌ست بنده را هم از نگرانی خارج نمایید.
وقتی خواندم این جمله‌ها  را دیدم من چه‌طور دارم مصرف می‌کنم این سوخت را. قطعن نه می‌خواهم و نه هرگز خواسته‌م چیزی را به آتش بکشم. بیشتر دقت کردم دیدم همه‌ش توی باک است. فقط نمی‌دانم چرا هی دل‌دل می‌کنم که ستارت بزنم...

وقایع‌نگار نیمه‌شبانه

همین حالا که پست قبل را گذاشتم آن طرف‌تر با آی‌پد، ولو روی کاناپه‌ی پذیرایی رصدم می‌کند. می‌گوید آبرو نبر دیگر. مردم می‌روند ژووانی. کتلت مرا مضحکه می‌کنی حالا؟ گفتم اگر یک روز ازت خواستم مرا ببری به یکی از این رستوران‌های از ما بهترانی از یک بلندی هلم بده پایین!
چای ریخت آورد گذاشت کنار دستم: قبل‌ترش خودم نپریده باشم چشم. 
می‌خندیم. هنوز لابد گرد و خاک لای موهام است که بعد بوسیدن سرم عطسه‌ی وحشتناکی می‌کند. عطسه‌هاش معروفند. آلرژی هم که ارث قشنگ جفت‌مان است. مغزش که دوباره بالا می‌آید می‌گویم پرده‌ی گوش‌های من که جای خود، پرده صفاق و مننژ خودت هم پاره شد. گفت بعله... عطسه‌ی مردونه همینه. -جمله‌ی پدربزرگم بود، با آن عطسه‌های سقف‌خراب‌کن‌اش. زرنگی کرد و تا آمدم حاضرجوابی کنم که البته عافیت باشه، خودش جواب داد سلامت باشید.
یادم آمد درست ده سال پیش قبل از جشنواره‌ی تاتر توی مرکز تاتر تجربی جلسه داشتیم و عطسه‌ای کرد که نصف لیوان چای دستم را ریختم روی برگه‌های برنامه‌ریزی و یک آکوارد مومنت جانانه ساختیم وقتی رو به من وگندکاری‌م گفت سلامت باشید و من فقط سرخ‌تر شدم.
پ.ن. چه حکمتی‌ست که این روزها مدام در دوران دانشکده چرخ می‌زند سرم؟ عصر هم بابا و میم هردو می‌خواستند مجابم کنند که برگردم دانشگاه و درسم را تمام کنم و مدرکم را بگیرم و دکترا هم که دو ترم بیشتر نیست قال قضیه را بکنم.
پ.ن.ن. دل‌آشوبه می‌گیرم به دپارتمان و هنرهای زیبا و مایتعلق به‌شان فکر می‌کنم. تمام اجراهای شش سال گذشته‌ی بچه‌ها را هم در تجربه و سمندریان و ناظرزاده و صمیمی میم خودش تنها رفته بی‌من.

معجزه

قهر بودم باهات و وقتی مطمئنم حق با من است کوتاه نمی‌آیم. نصف حرصی که در انباری می‌خوردم هم سر همین بود. به استودیو که برگشتم دیدم چای‌م را نخورده‌م و یخ کرده. حالم گرفته‌تر شد. صفحه‌ی تلفنم را روشن کردم. زنگ زده بودی. دو بار. همین کارت دلم را برد. زنگ زدم. نیمه‌ی بوق اول برداشتی. صدات همه‌چیز را شست و برد.
هرچه‌قدر هم که دعوا کنیم. هرچه‌قدر هم که فاصله بیفتد. هرچه‌قدر هم که دور باشیم از عاشقیت‌مان چیزی کم نمی‌شود. این را چشم‌هام از چشم‌هات و سکوت‌م از سکوت‌ت فهمیده‌اند. وقتی ساعت دوازده و نیم مرا به کتلت‌های مادرت و دوغ دایی جان دعوت کردی. گور بابای تمام قرارمدارهای فردامان.
پ.ن. هرچند هم لیم و بی‌مزه وقتی داشتم سوار می‌شدم همین که گفتی راستی مردم فردا ولنتاین می‌گیرند. شده مبارزه‌ی مدنی و من که پاک حواسم جاهای دیگری بود باز دلم رفت. برای خودت. برای صدات. برای شعورت و از همه بالاتر برای مهربانی‌ت...

.
.
.
تو همان یک‌رنگ خوب همیشه‌ای.

پاک‌سازی یا Bite me!

انبار و خود کارگاه را گه برداشته و اسف‌بار هم این است که تمام این محیط‌ها را با دیگران شریکم. نظم‌ش دست خودم نیست. امشب تا گردن توی گرد و خاک و خاک و خل بودم و هنوز در حال سرفه‌م و سالبوتامول جانم هم معلوم نیست کجاست از بس که این اواخر و در این یازده ماه ترک نفسم راحتم گذاشته بود به هوای خودم. هرچند خیلی ساخت و سازی هم نداشتم که مواد بخواهند ریه‌هام را به آتش بکشند.
بگذریم.
بدی تمام فضاهای اشتراکی علی‌الخصوص با جانور مریضی مثل من که وسواس تا اعماق‌ش ریشه دوانده این است که علاوه بر نداشتن آن نظم شخصی دوستان برای وسایل و ابزار و مواد اولیه‌ت تصمیم هم می‌گیرند. تصمیم به مصرف!!! بعد خیال می‌کنی پنج کیلو مل داری یا فلان گالن چسب چوب یا بهمان تیوب پاتکس و می‌روی می‌بینی قوم یاجوج ماجوج به همه‌جا مثل آفت غارت‌گر حمله کرده و باقی را هم به امان حشرات و سوسک‌ها ول کرده.
به‌قدری اعصابم خراب شد که فقط با مراقبه و فکر کردن به تعطیلات آخر این هفته و هفته‌ی بعد در کیش بی‌خیال ماجرا شدم.
نباشید از این موجودات غیرمتمدن.
پ.ن. برنامه‌ی شاگردهام دارد لحظه به لحظه شلوغ‌تر می‌شود و خیلی‌هاشان هم دوست و رفیق صمیمی‌ند که نه نمی‌شود گفت به‌شان. این بلاگ برای خاطر کتاب‌ها هم مزید بر علت شده که کولی وحشی درونم شیهه بکشد مدام و کوله‌ی ۵۰ لیتری سفری هی نوربالا بدهد از گوشه‌ی استودیو. 
پ.ن. خدایا می‌شه این قسمتاشو بزنم جلو؟! یه‌کم فقط...

۱۳۹۴ بهمن ۲۴, شنبه

برای خاطر کتاب‌ها

من و تمام اتفاق‌های رندوم یک آشنایی دیرینه با هم داریم و فضای مجازی این مرض مرا خوب درمان می‌کند. هرچند درمان‌ش بیشتر شبیه به معتاد مواد رساندن است در این مورد.
کنار سرچ بلاگر یک دکمه‌ی جذاب هست با یک عنوان جذاب: Next Blog
آدم سالم وقتی چنین چیزی را در کنار اسم وب‌لاگ خودش می بیند وسوسه می‌شود وای به حال من. آن‌هم وقتی نصف عمرت را تلف کشف مناسبات و نسبت‌ها کرده‌ای.
از این‌جای ماجرا بیماری بعدی‌م به ایفای نقش می‌پردازد: عشق به هایپرلینک. خلاصه کنم نفهمیدم دقیقن چه‌طور ولی سر از وبلاگ برای خاطر کتاب‌ها درآوردم و نمی‌شناختم‌ش. دیده‌بودم‌ش ولی نخوانده مانده بود.
آخرین پست را که خواندم دیدم نه! راه ندارد نخوانده بماند. پست قبل‌ترش مجبورم کرد بروم سراغ آرشیو و حالا دارم اولین نوشته‌هاش را از ۲۰۰۸ می‌خوانم و می‌آیم جلو. به ندرت پیش می‌آید که وبلاگی چنان جذاب باشد برایم که کارم را به مرتب‌خوانی آرشیو بکشاند.
سارا ن. ساده و روان نوشتن را بلد است و آدم را با خودش نگه می‌دارد. بی‌ادعا و بی‌گره‌است. شیله‌پیله ندارد. از ادای روشن‌فکری هم که مرض مرگ‌آور تقریبن قریب‌به‌اتفاق تمام بلاگرهای وبلاگستان فارسی‌ست خبری نیست. آدمی‌ست که زندگی را بلد است. از کجا یاد گرفته‌اش را نمی‌دانم چون این را از وصل کردن نقطه‌های چند پست اول و دو پست آخر و نسبت نویسنده‌ی آن اولی‌ها با این آخری‌ها فهمیده‌م. خط مستقیم کشیدم چون کوتاه‌ترین مسیر میان دو نقطه‌است و حداقل‌ها را به دست می‌دهد ولی چه بسا که این مسیر میان این دو نقطه مستقیم نبوده -که بعید است بوده باشد- و حداکثرها فاصله‌ی زیادی با این برداشت دارد. تنها نکته‌ی قطعی این است که در این رشد و یاد گرفتن زندگی با استناد به متن‌ یادداشت‌ها و البته عنوان وبلاگ کتاب ها سهم غیرقابل انکاری داشته‌اند و انگار که تمام این کلمات ادای دینی به همان‌ها و کلن به ادبیات است.


خواندن آرشیو کامل یک بلاگ شبیه مشاهده‌ی رشد و مرحله‌های رشد صاحب آن است. انگار مدتی را با او زیسته باشی بی آن‌که بشناسی‌ش و همین پارادوکس است که جذاب‌ش می‌کند. هرچند بخشی از این شناخت صرفن توهم است و خیلی جاها در تضاد با امر واقع بیرونی توی ذوق می‌زند ولی خب سوی مثبت این قرابت قلابی عمق بخشیدن به تجربه‌ی زیستن است.

پیش‌نهاد می‌کنم بروید رندوم و نه لزومن براساس شهرت وبلاگ‌ها یک بلاگ مورد علاقه پیدا کنید و بنشینید تمام عمرش را رصد کنید. بعید است به لذتی کم‌یاب نرسید. خیلی بعید...

پ.ن. یاد حرف سر هرمس مارانا افتادم که جایی نوشته بود -نقل به مضمون- وبلاگ تنها در ایران و میان فارسی‌زبان‌هاست که گونه‌ی مرده‌ای از نگارش محسوب می‌شود وگرنه در سایر بلاد جهان وبلاگ بسیار پرصلابت و رسا به حیات خود ادامه می‌دهد که هیچ بلکه رزق و روزی نویسنده‌اش و بعضا چند نفر این طرف و آن طرف خودش را هم تامین می‌کند. 


دلیل حرف سر هرمس هم اظهر من الشمس است. مردمان بیگانه دریافته‌اند اگر آن‌که می‌نویسد غم نان داشته باشد، اگر نه عطای همه، دست کم بخش زیادی از نوشته‌هاش را باید به لقاشان بخشید که به قول بامداد... برای همین بلاگرهاشان پول می‌گیرند بابت نوشتن و مثل این‌جا برای رضای دل و بی‌جیره‌مواجب نیست.

همه‌ی این‌ها را گفتم که آخرش بنویسم وبلاگستان فارسی نمرده است. یعنی کاش که نمرده باشد.